ระบบนิวเมติกส์ถือว่ามีบทบาทสำคัญอย่างมากในวงการอุตสาหกรรมไม่ว่าจะเป็นอุตสาหกรรมงานขนถ่าย อุตสาหกรรมด้านการผลิต อุตสาหกรรมยานยนต์ อุตสาหกรรมทางการแพทย์และอื่น ๆ หรือแม้กระทั่งเครื่องมือที่ใช้ในงานเล็ก ๆ อย่างเครื่องดูดฝุ่น สว่านลม ก็ล้วนใช้ระบบนี้ทั้งสิ้น แต่เคยสงสัยหรือไม่ว่ากระบวนการทำงานต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นนั้นมาจากส่วนประกอบพื้นฐานอะไรบ้างและต่างจากระบบไฮดรอลิกอย่างไรวันนี้เราจะพาไปทำความเข้าใจพร้อมข้อดี
นิวเมติกส์มีส่วนประกอบพื้นฐานอะไรบ้าง
สำหรับส่วนประกอบพื้นฐานของระบบนิวเมติกส์หลัก ๆ มีอยู่ด้วยกันทั้งหมด 5 ส่วนได้แก่
1. สร้างลมอัด Air Compressor
มีหน้าที่ในการเปลี่ยนอากาศธรรมดาให้กลายเป็นอากาศอัดโดยบีบให้มีความดันบรรยากาศประมาณ 700 – 1,000 kPa หรือ 100 – 150 psi
2. ถังเก็บลม
มีหน้าที่ในการกักเก็บลมอัดที่ได้จากเครื่องอัดอากาศ รวมถึงมีหน้าที่ช่วยระบายความร้อนและกลั่นไอน้ำเมื่อลมอัดถูกส่งออกจากเครื่องอัดอากาศอีกด้วย
3. ควบคุมลมอัด
มีหน้าที่ในการปรับปรุงคุณภาพลมหรือที่ใครหลายคนเรียกว่าชุดกรองลม รวมถึงมีความสามารถในการควบคุมระดับความดันให้คงที่และเป็นไปตามความต้องการได้โดยอาศัยการทำงานร่วมกันของ 3 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ ฟิลเตอร์ หัวปรับความดันลม และตัวจ่ายน้ำมันหล่อลื่น
4. วาล์วหรืออุปกรณ์ควบคุมการเปลี่ยนตำแหน่งของของไหล
เช่น อากาศน้ำหรือแก๊สโดยทำงานร่วมกับพลังงานไฟฟ้าที่ปล่อยไปยังขดลวดจนเกิดพลังงานสนามแม่เหล็กและกระตุ้นให้ระบบเริ่มทำงาน
5. อุปกรณ์ที่นำลมอัดไปใช้
หลัก ๆ มีอยู่ด้วยกันทั้งหมด 3 อุปกรณ์ ได้แก่
- Actuator
- หน้าที่หลักประกอบไปด้วยแรงพลังงานเป็นสัญญาณควบคุมเพื่อให้เกิดการเคลื่อนไหวทางกล
- สามารถเคลื่อนที่ได้หลายองศาตั้งแต่ 45, 90, 180, 270 ถึง 360 องศา
- ใช้สำหรับการเปิดปิดบ่องวาล์ว
- กระบอกลม
- มีหน้าที่หลัก ๆ คือ เปลี่ยนพลังงานลมให้เป็นพลังงานกล โดยมีลักษณะการเคลื่อนที่เป็นแนวเส้นตรง
- มอเตอร์
- มีหน้าที่สำคัญในการเปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานกล
ต่างจากระบบไฮดรอลิกยังไง
สำหรับความแตกต่างของระบบนิวเมติกส์และระบบไฮดรอลิกนั้นมีอยู่หลายประการด้วยกันตัวอย่าง เช่น
1. ตัวกลาง
ระบบนิวเมติกส์จะทำงานผ่านอากาศหรือก๊าซในขณะที่ระบบไฮดรอลิกทำงานผ่านของเหลว
2. ความสะอาด
ระบบนิวเมติกส์มีความสะอาดค่อนข้างสูงในขณะที่ระบบไฮดรอลิกด้อยกว่าในเรื่องนี้ค่อนข้างมาก
3. ความรวดเร็ว
ระบบนิวเมติกส์รวดเร็วกว่าระบบไฮดรอลิก
4. ลักษณะการใช้งาน
ระบบนิวเมติกส์ใช้งานง่ายกว่าระบบไฮดรอลิก
ข้อดี
หลังจากได้รู้ส่วนประกอบของระบบนิวเมติกส์และความแตกต่างกับระบบไฮดรอลิกเป็นที่เรียบร้อยแล้วคราวนี้กลับมาที่ข้อดีกันบ้างว่ามีอะไรบ้าง
- บำรุงรักษาง่าย
- ต้นทุนในการเริ่มต้นและการดำเนินงานน้อย
- มีความแม่นยำสูง
- มีขนาดเล็กกะทัดรัดและทนทาน
สรุปได้ว่าการทำงานของระบบนิวเมติกส์จำเป็นต้องอาศัยส่วนประกอบหลายอย่างไม่ว่าจะเป็นในส่วนของอุปกรณ์สร้างลมอัด ถังเก็บลมอัด อุปกรณ์ควบคุมลมอัด อุปกรณ์ควบคุมการเปลี่ยนแปลงตำแหน่งหรืออุปกรณ์ที่นำลมอัดไปใช้ในการสร้างพลังงานกล ซึ่งอุปกรณ์เหล่านี้จำเป็นต้องทำงานประสานกันเพื่อให้กระบวนการเสร็จสมบูรณ์ ส่วนความแตกต่างเมื่อเทียบกับระบบไฮดรอลิกสิ่งที่เห็นได้ชัดที่สุด คือ เรื่องของรูปแบบการใช้งาน ความสะอาด และความปลอดภัยนั่นเอง